Beaujolais forever
Zbliża się trzeci czwartek listopada, a więc zaraz pukną korki i wybuchną dobrze znane awantury. Jedni z radością będą celebrować święto młodego wina beaujolais nouveau, inni z niesmakiem będą odżegnywać się od tej komercyjnej rozrywki.
Mam szczególny stosunek zarówno do trzecich czwartków listopada, jak i do win z regionu Beaujolais, dlatego dziś piszę bardziej osobiście niż zwykle. Dla równowagi obiecuję, że biblioteka enofila będzie pękać w szwach. Dla tych, co wolą konkret, polecam zamaszysty scroll.
W zamierzchłych, przedinstagramowych i chudych dla miłośników wina latach (zarówno pod względem dostępności dobrych win na półkach sklepowych, jak i przystępnych źródeł wiedzy), trzeci czwartek listopada stawał się wspaniałą wymówką, by spotkać się w gronie znajomych, sprawdzić swoją wiedzę o winie w quizie, skomentować pochodzenie oraz zawartość butelek, jak i ich połączenie ze specjałami przygotowanymi przez gości. Każdy z nas dopiero zaczynał swoją kulinarną i winną przygodę, chłonęliśmy każdy łyk, kęs, fragment wiedzy.
Beaujolais kojarzy mi się też nieodłącznie z Lyonem, do którego odbywałam sporo podróży służbowych. To właśnie wino z Beaujolais polecono i polano bez zawahania do sałatki lyońskiej, pierwszego posiłku, jaki dane mi było spróbować w tym bastionie smaku. To w Lyonie, po łyku Morgona, zapytałam w bezbrzeżnej euforii – co to za wino? Tam usłyszałam wymienione jednym tchem, niczym litanię, 10 cru z Beaujolais, i to przez człowieka, który zarzekał się, że na winie się nie zna i woli piwo. Tam w maleńkiej, swojskiej restauracji posmakowałam eterycznego Fleurie, podanego do lokalnego przysmaku, który pięknie chrupał i rozpływał się w ustach, a o którego pochodzeniu wolałabym jednak nigdy nie usłyszeć.
Jak więc mam nie kochać Beaujolais?
Beaujolais w wersji klasycznej, jak i jako beaujolais nouveau jest dobrze opisane w wielu polskich źródłach. Nie ma sensu tworzyć bytów bez konieczności – poprzestanę na wyborze najciekawszych z nich.
Biblioteka enofila
Dokumenty drukowane:
Marek Bieńczyk, Wszystkie kroniki wina, Warszawa, Wielka Litera, 2018.
W pamięci, a potem w książce, udało mi się odgrzebać dwa eseje: „Big Bang w listopadzie” (s. 398) oraz „Marcel odtruwacz” (s.648). Krótkie, rzeczowe kroniki w świetnym stylu. Pierwsza opowiada o źródłach nowej winnej świeckiej tradycji i jej konsekwencjach. Druga skupia się na osobie Marcela Lapierre’a, który był jednym z winiarzy otwierających nowy, naturalny rozdział historii regionu Beaujolais. W temacie win z Beaujolais nie przeczytacie nic piękniej wysłowionego.
Bardel Michał, Korek czy zakrętka?, Kraków, Wydawnictwo Znak, 2018.
Część rozdziału VIII z podtytułem „Czy wino z Beaujolais musi być takie okropne?” opowiada o idei święta beaujolais nouveau, jego historycznym uzasadnieniu oraz odpowiada na pytanie, dlaczego to wino nigdy nie było wielkie i stało się z czasem coraz marniejsze. Wywód krótki i treściwy.
Prange-Barczyński Tomasz, Świat na winnych szlakach. Od winnicy do winnicy, Bielsko-Biała, Pascal, 2020.
Rozdział „Francja. Beaujolais. Nauka wypluwania” to istna petarda! Przedstawienie regionu ujmuje świeżością (da się pisać o znanym bez nudy). Śmiałam się niemiłosiernie, czytając o Beaujolais od środka. Ach te cudnie przaśne opisy lokalnego świętowania! Mamy tu szczyt, upadek i odrodzenie Beaujolais w pigułce. I tak, jest już też inne, nowe Beaujolais. Znajdziecie tu aktualną listę najbardziej interesujących producentów, kulinariów i restauracji. Po prostu musicie to przeczytać!
Puckette Madeline, Hammack Justin, Wine Folly. Wino. Praktyczny poradnik, Warszawa, Dream Books, 2018.
W sekcji Style win znajdziemy profil szczepu gamay. Nie ma tu wiele informacji o winach z Beaujolais, ale największą wartość przedstawia koło aromatów, jakich można spodziewać się w kieliszku.
Johnson Hugh, Robinson Jancis, Wielki atlas świata win, Warszawa, Buchmann, 2008.
Podobnie jak Wine Folly to bardziej praktyczna pozycja. Są tu szczegółowe mapy regionu i godne uwagi etykiety. Opis w pełni przybliża region, prowadzenie winorośli, zróżnicowanie gleb i cru. Solidna dawka wiedzy. Istnieje nowsze wydanie tej książki, pewnie bardziej aktualne i – mam nadzieję – pozbawione wpadek edytorskich.
Adams Geoff (red.), Wina świata, tł. Tomasz Prange-Barczyński i in., Warszawa, Hachette Livre Polska, 2005.
Znajdziemy tu informacje o regionie, charakterystykę każdego cru, jak i przegląd najlepszych producentów. Sposób podania informacji jest zwięzły, nieco encyklopedyczny, ale należy pamiętać, że dane, które tu znajdziemy, były aktualne na początku wieku, więc trzeba je traktować z leciutką dozą nieufności.
Dokumenty elektroniczne:
Chrzczonowicz Sławomir, 10 rzeczy o Beaujolais, Winicjatywa, dostęp 16.11.2022
Przegląd regionu w pigułce, czytelna kompilacja najważniejszych informacji, idealna pozycja na start.
Wielki TEST win BEAUJOLAIS! | Bożole według Ale Wino, dostęp 16.11.2022
Iza Kamińska i Tomek Czudowski, prowadzący kanał Ale Wino na YouTube, bezlitośnie rozprawiają się z beaujolais nouveau, ale w zamian zabierają w pouczającą podróż po tym, co najlepsze w regionie i przybliżają dziesięć cru. Materiał polecam z kilku względów. Po pierwsze, to doskonały adres, aby nauczyć się poprawnej wymowy cru z Beaujolais. Po drugie, specyfika win i regionu jest omówiona rzeczowo, dokładnie, fachowym językiem, ale bardzo przystępnie i z humorem. Po trzecie, jest tu świetny balans między teorią i praktyką (no prawie…ale nikt nie broni nalać sobie beaujolais do kieliszka), poprzez porównanie win podczas degustacji łatwiej jest zrozumieć, jak różnią się od siebie poszczególne siedliska / apelacje.
Marcel Lapierre on The Recent History of Winemaking in Beaujolais | RAW WINE, dostęp 16.11.2022
Miały być tylko polskie źródła, ale nie mogłam się powstrzymać. Głos w sprawie historii winifikacji w regionie Beaujolais w ostatnich latach zabiera wspomniany już dzisiaj Marcel Lapierre. Krótki, dość techniczny wywiad pozwalający zrozumieć jak uprzemysłowienie i modernizacja wpłynęły na to, co mamy w kieliszku.